|
زندگینامه نصرت کریمیکارگردان، بازیگر، فیلمنامهنویس و صورتکسازخلاصهنصرت کریمی (متولد 1303 خورشیدی) شخصیتی شناخته شده در تاریخ تئاتر و سینمای ایران است. او کار حرفهایش را بهعنوان گریمور (چهرهپرداز) و بازیگر، با ایفای نقشهای مختلف در چندین تماشاخانه در تهران آغازکرد. سپس او به اروپا سفرکرده و در رشته کارگردانی سینما در پراگ بهتحصیل پرداخت و بعد از آن بهعنوان دستیار کارگردان و بازیگر در رم مشغول به کارگشت. کریمی پس از بازگشت به تهران در جایگاه یک فیلمساز شروع به کار کرد. او تعدادی فیلم سینمایی و تلویزیونی ساخت که در ایران از شهرت چشمگیری برخوردار شدند. وی همچنین در مقام استاد به تدریس در مدارس عالی هنری پرداخت. نصرت کریمی در سالهای آخر فعالیت هنریش، شماری صورتک ساخت که در نمایشگاههای داخلی و خارجی در معرض نمایش قرار گرفتند. علاوه براین، وی کتابهایی در باره تئاتر و سینما بهرشته تحریر درآورد.ی دوران کودکینصرت کریمی در سال 1303 در تهران بهدنیا آمد. او از زمان کودکی به هنر تمایل داشت. وی مجذوب بازیگران کمدی سنتی نظیر سیاهبازی و تئاتر روحوضی بود که در گردهماییهای خانوادگی شاهد آنها شده بود. وی در سن ششسالگی برای اولین بار فیلمهای چارلی چاپلین را تماشا کرد و شیفته شخصیت این فقیر بیخانمان شد که هیچگاه تسلیم آزمونهای زندگی سختش نمیشد. کریمی بزودی تقلید از چاپلین را یادگرفت و بدین ترتیب اولین تماشاچیان خود را در بین بستگانش بهدست آورد.ی او در نهسالگی هنر چهرهپردازی را برای اولینبار تجربه کرد. علی کریمی برادر بزرگ وی که متوجه علاقه وافر نصرت به هنر بازیگری شده بود، او را در این راستا مورد تشویق قرار داد. وی در ده سالگی مجسمه نیمتنه فردوسی را ساخت و از این بابت جایزه ارزنده ای دریافت کرد.ی سوابق هنرینصرت کریمی پس از پایان مدرسه ابتدایی برای شروع دوره متوسته وارد هنرستان صنعتی آلمان در تهران شد. او بعد از سهسال یعنی از سال 1317 تا 1320 بهتحصیل در زمینه هنرهای نمایشی، چهرهپردازی و طراحی صحنه، در تنها آموزشگاه تئاتر که در تهران وجود داشت، پرداخت. مهم ترین استاد و راهنمای او در آن سالها، هنرپیشه و کارگردان برجسته تئاتر، عبدالحسین نوشین بود. نوشین همچنان به عنوان بنیانگذار تئاتر مدرن ایران مورد احترام است. کریمی از سال 1319 بهبعد بهعنوان بازیگر، گریمور و طراح صحنه در تماشاخانههای مختلف تهران به کار پرداخت. او در سال 1323 به گروه تئاتر نوشین پیوست و تا سال 1331 همچنان در این گروه عضویت داشت. وی درنمایشنامههای مختلف از جمله "دختر شکلاتفروش" و "اوژنی گرانده" به ایفای نقش پرداخت.ی نصرت کریمی در سال 1332 جهت ادامه تحصیلات هنری، عازم اروپا شد. او در رم با کارگردانان بزرگ نئورئالیست (نو واقعگرا) ایتالیایی، لوکینو ویسکنتی و ویتوریو دسیکا آشنا شد. فیلمهای این دو فیلمساز بزرگ کریمی را بهشدت تحت تأثیر قرار دادند. کریمی پس از مدتی به وین و سپس به پراگ مسافرت نمود. او در پراگ در رشته کارگردانی سینما و تلویزیون با تخصص در رشته عروسکی و پویانمایی (انیمیشن) به تحصیل ادامه داد. استاد او در دانشگاه هنر پراگ، هنرمند مشهور پویانمایی چک یعنی کارل زمان بود. او پس از فراغت از تحصیل در پراگ، به رم بازگشت و سهسال در آنجا زندگی کرد. وی در این دوره بهعنوان دستیار کارگردان با دسیکا همکاری و نیز در تئاتر بازی کرد، در نمایشهای موزیکال ایفای نقش نمود و همچنین تعدادی از فیلمهای ایتالیایی را به فارسی دوبله کرد. کریمی جمعا نزدیک به دوازده سال در اروپا زندگی کرد.ی زندگی حرفهاینصرت کریمی در سال 1343 به تهران بازگشت. او پس از چند تجربه در سینمای تجاری آن زمان، در سال 1344 جهت اداره یک کارگاه پویانمایی (انیمیشن و کارتون) به استخدام وزارت فرهنگ و هنر آن زمان در آمد. در مدتی که وی عهدهدار این مسئولیت بود، چند فیلم کوتاه ساخت که در سطح کشور و جهان جوایزی را نیز کسب کردند. در میان این آثار میتوان به فیلم "زندگی"، که در واقع اولین اثر پویانمایی ایرانی است، و همچنین یکی از داستانهای شاهنامه فردوسی به نام "ملک جمشید" اشاره نمود.ی در همان زمان کریمی به تولید دو مجموعه تلویزیونی بهنام "آقای شاکی" (نمایش عروسکی) و سریال بیستقسمتی "پیوند" (درباره مسائل زندگی زناشویی) پرداخت. کریمی توسط این آثار تلویزیونی بطور گسترده در جامعه ایران شناخته شد. او کمی بعد در مقام استاد در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مدرسه عالی هنرهای دراماتیک به تدریس مشغول گشت. وی در آنجا به آموزش سبکهای مختلف هنری پرداخت.ی کریمی در سال 1348 فیلمبرداری فیلم "دزد و پاسبان" را آغاز نمود. این فیلم اقتباسی ایرانی از داستان اروپایی " سارق و ژاندارم " میباشد. او اگرچه بخش عمدهای از این فیلم را تکمیل نموده بود، اما به خاطر دخالتهای تهیهکننده دست از کارگردانی این فیلم کشید. کارگردان معروف انگلیسی ترنس یانگ در همان سال ساخت فیلم "خشخاش هم گلی است" را آغاز نموده بود. او کریمی را به عنوان گریمور در این اثر بهکار گرفت و چهره پردازی هنرپیشه نقش اول فیلم یول براینر و سایر هنرپیشگان را به عهده او گذاشت.ی فیلمهای سینمایی و مجموعههای تلویزیونینصرت کریمی از سال 1350 تا 1352 سه فیلم سینمایی "درشکهچی"، "محلل" و "تختخواب سهنفره" را ساخت. او در این فیلمها علاوه بر کارگردانی، نوشتن فیلمنامه و بازی در نقشهای اصلی را نیز عهدهدار بود. این فیلمها مجموعه سهگانهای را تشکیل میدهند که از سبک نئورئالیسم ایتالیایی الهام گرفته شدهاند. کریمی در این فیلم ها با طنز و نکتهسنجی به روایت سه داستان میپردازد. هسته اصلی این داستانها را زندگی افراد طبقه متوسط جامعه و همه مشکلات کوچک و بزرگ آنها تشکیل میدهند. اگرچه قهرمانان داستان با اسیر شدن در چنگال سنتها و تعصبات، ظاهرا در وضعیتی ناامید کننده قرار میگیرند، اما بالاخره خرد بر آنها حاکم شده، سرانجام راه حلی برای مشکلاتشان می یابند.ی در این میان "درشکهچی" موفقیت چشمگیری کسب کرد و مورد توجه منقدین نیز قرارگرفت. این فیلم، که در آن فرزند او بابک کریمی نیز به ایفای نقش پرداخته است، بهعنوان نماینده سینمای ایران در جشنوارههای بینالمللی انتخاب شده بود. با این حال مسئولین سینمایی وقت مانع فرستادن آن به فستیوالها شدند. این فیلم تنها بعد از گذشت چندین سال در فیلمخانههای اروپا بهنمایش درآمد. "محلل" موفقیتی استثنایی بدست آورد و بهمدت چند هفته همزمان در چند سینما به نمایش درآمد. این فیلم کریمی را یک شبه به اوج شهرت رساند. باوجودی که "تختخواب سهنفره" موضوع مشابهی در ادامه دو فیلم پیشین داشت، برخلاف فیلمهای قبلی تنها به موفقیت قابل قبولی رسید. شهرت کریمی و موفقیت بزرگ او موجب جلب توجه تهیهکنندگان بسیاری شد و آنها در زمینه بازیگری پیشنهادات قابل توجهی به او ارائه دادند. این امر باعث شد او در تعدادی از فیلمهای سینمای تجاری دهه 1350 که توسط سایرین کارگردانی شده بود، بازی نماید. او همچنین بهعنوان هنرپیشه نقش دوم در یک فیلم محصول مشترک ایران و ژاپن به نقشآفرینی پرداخت. این فیلمساز، چهارمین و آخرین اثر خود را بهنام "خانهخراب" در سال 1354 ساخت. این فیلم که به زبان طنز بهروایت "بساز و بفروشی" در تهران دهه 1350 میپردازد، با استقبال خوبی روبرو شد و مورد توجه رسانهها قرارگرفت.ی کریمی در سال 1355 در نقش یکی از شخصیتهای اصلی مجموعه معروف تلویزیونی "داییجان ناپلئون" بازی کرد. از این مجموعه به عنوان موفقترین سریال تلویزیونی که در ایران به نمایش درآمده است، یاد میشود. این هنرمند یک سال بعد با ساخت مجموعه "خسرو میرزای دوم" به تلویزیون بازگشت. این سریال شانزده قسمتی، کمدی هزلآمیزی درباره یک خانواده اشرافی بود که ناخواسته آخرین اثر نصرت کریمی بهعنوان بازیگر محسوب میشود. او سپس فیلمنامه دیگری را نوشت و برای ساختن کار بعدیش آماده میشد که با دوران رکود سینمای ایران، طی انقلاب در سالهای 1358-1357 مواجه شد.ی آثار اخیرنصرت کریمی پس از تشکیل جمهوری اسلامی از کار فیلمسازی منع شد. او در دوران پس از انقلاب به صورتکسازی روی آورد و ساختههایش را درنمایشگاههای بسیاری در معرض دید علاقمندان قرارداد. کریمی در سال 1366 اجازه یافت که یک نمایش عروسکی به نام "میهمان ناخوانده" را به روی صحنه بیاورد؛ او سپس فیلم پویانمایی "همبازی"را ساخت و در سال 76-1375 سریال تلویزیونی "وروجک" را کارگردانی کرد. ازجمله سایر آثار اخیر او میتوان به ساخت مجموعه فیلمهای کوتاه تلویزیونی درباره کنترل آلودگی هوا اشاره نمود. وی در این دوران همچنین به تألیف کتابهای هنری مشغول شد؛ از جمله میتوان از کتابی درباره عبدالحسین نوشین، پدر تئاتر مدرن ایران، نامبرد که وی جهت بزرگذاشت استادش به رشته تحریر درآورد.ی نصرت کریمی، درحال حاضر نودساله، با همسرش پروین تیموری در تهران زندگی می کند.ی |